Kedilerde Alt İdrar Yolu Hastalıkları

Kediler idrarlarını konsantre etmeyi sevdiklerinden, idrarlarının içeriği ve karakteri değiştiğinde idrar yollarının mukozası bu durumdan olumsuz etkilenmektedir.Bu yüzden kliniklerimize gelen kedilerde idrar yolları hastalıklarına çok sık rastlamaktayız.

Bu yazımızda, kedilerde çok sık rastlanan bu alt idrar yolları problemleri hakkında sizleri bilgilendirerek, erken teşhisin dostunuzun sağlıklı yaşam süresini nasıl değiştirebileceğinden bahsetmeye çalışacağız.

Kedilerde alt idrar yollarının hastalıkları olarak; idrar kesesi yangısı ( Sistit ) ve idrar yolu yangısı ( Üretrit ) veya her ikisi bir arada görülebilmektedir. Alt idrar yolu ile ilgili bu yatkınlık, dişi ve erkek kedilerde ciddi problemler oluşturmaktadır.

Kedilerde alt idrar yolu hastalıklarının birçok sebebi bulunmaktadır ;

İdrar kesesi veya idrar yollarının bakteriyel enfeksiyonları,
İdrar kesesinde konsantre idrarın fazla beklemesi,
İdrarda fazla miktarda kristal bulunması ( Kristalüri ) ve bunların atılması sırasında idrar yolları mukozasının zarar görmesi,
Erkek kedilerde idrar yollarının uzun olması ve anatomik yapısından dolayı daralan bölgede yoğun kristallerin idrar yollarını kum saati gibi tıkaması,
İdrar kesesi veya idrar yollarında tümöral oluşumlar,

Bu bölgede hastalık oluşturma gücüne sahip bakterilerin yerleşmesi sonucu enfeksiyonlar oluşabilmektedir. Özellikle dişi kediler belli dönemlerde idrar yolunun bakteriyel enfeksiyonlarına karşı daha yatkındırlar.

İdrar kesesinde konsantre idrarın fazla beklemesi, idrar kesesi mukozasını irite ederek tepki vermesine ve bu durum da kese cidarının damarlaşarak kalınlaşmasına neden olabilmektedir. “Rezidüel Sistit” olarak tanımladığımız bu patolojik durum tıkanmalarda veya idrar yapma sorunu olan kedilerde görülmektedir.

Hatalı beslenen veya mineralce zengin diyetlerle beslenen dostlarımızda idrarda kristal miktarının arttığını görmekteyiz. Özellikle kısırlaştırılmış erkek kedilerde, idrarın PH sı asidik karakterden bazik karaktere değişim gösterdiğinden, idrarda bulunan sütrivit ve benzeri kristaller çözünemez ve idrarla kristal formunda yoğun olarak atılmaya başlarlar. Bu durum kısırlaştırılmış erkek kedilerde bilinçli beslenmenin önemini daha da arttırmaktadır.

İdrar kesesinde ve idrar yollarında görülen iyi veya kötü huylu tümörler, daha çok yaşlı kedi dostlarımızda karşılaştığımız ciddi bölgesel problemlerdendir.

İdrar Yolu Problemlerinin Belirtileri Nelerdir ?

İdrar kesesinde veya idrar yollarında problem başlayan kedilerdeki ilk belirtiler, huzursuzluk ve idrar kabına sürekli gidip gelmelerle başlar. Sonrasında ağrılı , kanlı idrar yapma görülebilmekte veya daha ileri safhalarda kan işeme söz konusu olabilmektedir. Erkek kedilerde kristal atımına veya idrar taşı atımına bağlı tıkanmalarda idrar yapamama, durumun ciddiyetini ve tedavi aciliyetini sizlere bildirir.

İdrar yollarının tıkanmasıyla ilgili durumun hasta sahipleri tarafından farkedilememesi söz konusu değildir. Bu belirtilerin başlangıç aşamasında sizler tarafından tespit edilmesi, oluşabilecek ileri derecedeki komplikasyonların önlenmesi ve tedavi sürecinin kısalması açısından çok önemlidir.

Tam tıkanmanın ve idrar yapamama durumunun erken farkedilememesi veya dostumuzun veteriner hekime tedavi için geç getirilmesi durumlarında dostumuz için hayati önem taşıyan bir tablo oluşacaktır. Tıkanma sonucu idrar kesesinde biriken idrar, idrar kesesinin hacmini doldurunca böbreklerden süzülen idrarın gideceği bir yer olmadığı için böbrek fonksiyonları duracaktır. Aynı zamanda bu durum hayati organ olan böbreklerde doku yıkımlanmasına da neden olacağı için böbrekler ciddi fonksiyon kaybına uğrayacaktır. Kandaki üreyi süzen böbrekler, bu aşamadan sonra görevini yapamadığı için kandaki üre miktarı artarak, dostumuzun genel durumu bozulmaya başlayacaktır. Yeme içmenin olmadığı bu ileri aşamada koyu sarı kıvamda kusmalar başlar.

Bu durum çok acil tıbbi müdahale gerektirir. Dostumuz için geçen her zaman böbreklerdeki doku ve dolayısıyla fonksiyon kaybını artıracaktır.

İdrar Yolu Problemlerinin Teşhisi ve Tedavisi Nasıl Yapılır ?

Minik dostlarımızın ebeveynleri olarak bu ciddi boyutlara ulaşabilecek problemin ilk teşhis basamağını oluşturduğunuzu bilmenizi isterim. Bu yüzden veteriner hekim olarak hasta sahiplerini her zaman erken uyarı sistemi ( EWS ) gibi görmekteyim.

Kedinizin idrar kabını sık ziyaret etmesi ve bu sırada huzursuz olarak söylenmesi, kanlı idrar yapma veya idrar yapamama durumları, sizlere dostunuzun idrar yollarında problem olduğunu gösteren belirtilerdir. Sizlerin durumu erken farketmesi hayati öneme sahiptir.

Kliniklerimize tıkanma oluşmadan getirilen dostlarımızın tedavisi kısa sürede ve böbrekler zarar görmeden, başarıyla tamamlanmaktadır. İdrar yollarında tıkanmanın olduğu ve kandaki ürenin artması sonucu kusmaların başladığını gördüğümüz vakaların genel durumundan endişe duyarız. Veteriner hekiminiz durumun aciliyetini bildiği için zaman geçirmeden gerekli analiz yöntemlerini kullanarak kesin teşhise gidecektir.

Tam tıkanmanın olduğu dostlarımızda böbrek fonksiyon testleri yapılarak, bu hayati organların zarar görüp görmediği veya doku yıkımlanması söz konusuysa ne aşamada olduğu tespit edilebilmektedir.

İdrar örneği alınarak mikroskobik bakıda tıkanmaya sebep olan kristallerin yapısını tanımlamak, uygulanacak medikal tedavi prosedürü için bizlere yol gösterir.

Hekiminiz patolojik durumun tam tespitini yaptıktan sonra gerekli tedavi prosedürlerini uygulayacaktır. Tıkanma olmadan gelen hastalar için kısa süreli medikal tedavi ve diyetin düzenlenmesi, idrar yolları problemlerinin çözümü için yeterli olmaktadır. Tam tıkanmayla gelen hastalarımızda idrar kesesinin boşaltılması ve böbrekler üzerindeki baskının ortadan kaldırılması için acil tıbbi müdahale yapılır. Genel sağlık durumu çok bozulmamışsa ; dostumuzun mukavemet etmemesi, gevşemesi ve sonda uygulaması sırasında ağrı duymaması için hafif sedasyon yapılabilmektedir. Gerekli teşhisler için idrar ve doku numunesi alındıktansonra idrar kesesi uygun buffer solüsyonlarla yıkanarak koruyucu tedavi prosedürleri başlatılır.

Tedavi süresince böbrek filtrasyonunu sağlamak için damar içi serum uygulaması, enfeksiyonlara karşı uygun antibiyotik uygulaması ve belli periyotlarla hastanın böbrek fonksiyon testlerinin yapılması büyük öneme sahiptir.

Koruyucu Tedavi Prosedürleri :

Öncelikli olarak dostlarımızın sularının sıkça değiştirilmesi ve sürekli taze su sunulması önemlidir. Akan Su Pınarları su tüketimini arttıracağı için idrar yolu problemlerinin oluşma riskini azaltacaktır.

Profesyonel kuru mamalar, günlük su tüketimini arttıracak, idrarın kimyasal yapısını ve PH değerini ayarlayacak yapıda olduklarından idrar yollarının hastalıklardan korunmasında önemli rol oynamaktadır. Özellikle kısırlaştırılmış erkek kedilerin magnezyum ve fosfor oranı düşük rasyonlarla beslenmesi, idrarda kristal oluşumunu önemli boyutlarda azaltmaktadır. Bu yüzden kısırlaştırma operasyonu sonrası veteriner hekiminizin önereceği üst seviye kuru mamalarla besleme en etkili koruyucu yöntemdir.

Kısırlaştırma operasyonu sonrasında rastgele beslenen veya alt seviye market mamalarıyla beslenen dostlarımız için, idrar yollarında kristal oluşumuna bağlı tıkanmalar veya idrar yolu problemleri kaçınılmaz sonuç olmaktadır.

Belli periyotlarda yapılacak idrar muayenesi, idrarın PH değişimini ve idrardaki kristal miktarını bizlere sunarak idrar yolu problemlerine yatkınlık riskini öğrenmeniz için avantaj sağlayacaktır.

Dostlarımızın tuvalet ziyaretlerinin takibi ve tuvalet kaplarının dikkatli incelenmesi, sizlere erken teşhis için önemli ipuçları verecektir. Yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin sizler tarafından görülmesi ve bizlere iletilerek değerlendirilmesi sonucunda erken teşhis mümkün olabilmektedir. Bu sayede koruyucu tedavi prosedürleri başlatılarak, idrar yolu hastalıklarının ileri aşamaya geçmemesi sağlanmış olur.

Bu yazımızda gerekli bilgi donanımını sunduğumuzu ümit ediyor ve sizlerden minik dostlarınızın sağlığı için erken uyarı sistemlerinizi her zaman açık tutmanızı istiyoruz.