Kedilerde Gebelik ve Doğum Süreci

Kedilerde gebelik ve doğum süreci, kedi sahipleri ve veteriner hekimler için önemli ve dikkat gerektiren bir süreçtir. Veteriner hekiminiz, hamilelik sürecinde size rehberlik edecek en iyi kaynaktır. Bu makalede, kedilerde gebelik süresince yaşanan aşamalar, doğum öncesi ve doğum sırasındaki önemli noktalar ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

Gebelik Süresi ve Evreleri

Kedilerde gebelik, ortalama olarak 63-65 gün sürer ancak bu süre 58 ila 70 gün arasında değişebilir. Bu süreç üç ana trimesterde incelenebilir. Her trimester, embriyo ve fetüs gelişiminde farklı aşamaları içerir. İşte kedilerde hamilelik trimesterleri hakkında ayrıntılı bilgi:

1. Trimester (1-21 gün)

Döllenme ve Embriyo Gelişimi:

1-7 gün: Döllenme genellikle çiftleşmeden kısa bir süre sonra gerçekleşir. Döllenmiş yumurtalar, fallop tüplerinden rahme doğru hareket etmeye başlar.
8-14 gün: Döllenmiş yumurtalar rahme ulaşır ve rahim duvarına tutunur (implantasyon). Embriyo gelişimi başlar.
15-21 gün: Embriyolar rahim duvarına yerleşir ve plasenta oluşumu başlar. Bu aşamada embriyonun organları ve diğer yapıları gelişmeye başlar.

Belirtiler:

İlk haftalarda genellikle belirgin bir belirti yoktur.
21.gün civarında veteriner hekim ultrason kullanarak hamileliği doğrulayabilir.

2. Trimester (22-42 gün)

Organ Gelişimi ve Fetal Büyüme:

22-28 gün: Embriyonik yapılar ve organlar gelişmeye devam eder. Fetüsler, ultrason ile daha belirgin hale gelir.
29-35 gün: Fetüslerin büyümesi hızlanır, kemikleşme başlar ve belirli organlar gelişir.
36-42 gün: Fetüslerin boyutu artar, kemikler sertleşir ve hareket etmeye başlarlar.

Belirtiler:

Karın bölgesinde hafif bir şişlik fark edilebilir.
Memelerde büyüme ve meme uçlarında renk değişikliği görülebilir.
Anne kedinin iştahı artabilir.

3. Trimester (43-65 gün)

Fetal Olgunlaşma ve Doğum Hazırlığı:

43-49 gün: Fetüsler hızlı bir şekilde büyümeye devam eder ve olgunlaşır. Kafatası ve omurga kemikleri daha belirgin hale gelir.
50-57 gün: Fetüsler neredeyse tamamen gelişmiştir. Doğuma hazırlık olarak pozisyon almaya başlarlar.
58-65 gün: Doğum yaklaştıkça fetüsler tamamen gelişir. Anne kedi doğum belirtileri göstermeye başlar.

Belirtiler:

Karın belirgin şekilde büyür.
Anne kedi yuva yapma davranışı sergileyebilir.
Doğuma birkaç gün kala iştah azalabilir.
Vücut sıcaklığı düşebilir (37.8°C veya altına düşebilir).

Doğum Öncesi Hazırlık

Doğumdan önce anne kedi için uygun bir doğum yeri hazırlamak önemlidir. Bu yerin sessiz, rahat ve sıcak olması gereklidir. Ayrıca, doğum sırasında ve sonrasında ihtiyaç duyulabilecek malzemeler hazır bulundurulmalıdır:

Temiz havlular veya örtüler
Steril makas ve iplik (gerekirse kordonu kesmek için)
Antiseptik solüsyon
Yavru kedilerin sıcak tutulması için ısıtıcı veya sıcak su torbası

Doğum Süreci

Doğum süreci genellikle üç aşamadan oluşur:

İlk Aşama (Hazırlık Aşaması):
- Anne kedi huzursuz olabilir, sık sık yer değiştirir ve kendini temizler.
- Rahim kasılmaları başlar ve doğum kanalı açılmaya başlar.
- Bu aşama birkaç saat ile bir gün arasında sürebilir.
İkinci Aşama (Yavru Kedilerin Doğumu):
- Rahim kasılmaları artar ve ilk yavru kedi doğum kanalına ilerler.
- Her yavru kedinin doğumu arasında 15 dakika ile 2 saat olabilir.
- Yavru kediler doğum kesesi içinde doğar ve anne kedi bu keseyi yırtarak yavruyu serbest bırakır.
- Göbek kordonu anne kedi tarafından koparılır veya steril makas ile kesilir.
Üçüncü Aşama (Plasenta Aşaması):
- Her yavru kedinin ardından plasenta doğar.
- Anne kedi plasentayı yiyebilir, bu normal bir davranıştır ve plasentanın sayısı yavru sayısıyla eşleşmelidir.

Doğum Sonrası Bakım

Doğum sonrası anne kedi ve yavruları dikkatle izlenmelidir. Anne kedinin rahat ve yavruların sağlıklı olduğundan emin olunmalıdır:

Anne kedinin meme uçları kontrol edilmeli ve herhangi bir enfeksiyon belirtisi olup olmadığına bakılmalıdır.
Yavruların düzenli olarak emdiğinden ve yeterince süt aldığından emin olunmalıdır.
Anne kediye yeterli besin ve su sağlanmalı, doğum sonrası yorgunluğunu atabilmesi için dinlenme imkanı verilmelidir.

Veteriner Kontrolü

Doğumdan sonra anne kedi ve yavruların bir veteriner tarafından kontrol edilmesi önemlidir. Veteriner hekim, doğumun sorunsuz geçtiğini ve anne ile yavruların sağlıklı olduğunu doğrulamalıdır.

Kedilerde gebelik ve doğum süreci doğal bir olaydır, ancak dikkat ve özen gerektirir. Anne kediye doğum öncesi ve sonrası gerekli bakım sağlandığında, yavru kedilerin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi ve büyümesi mümkündür. Herhangi bir sorun veya komplikasyon durumunda veteriner hekimden yardım almak en doğru yaklaşım olacaktır.

Veteriner Hekim Yorumu :

Annelik içgüdüsü doğamızda var olan tüm canlılarda genetik olarak kodlanmıştır. Her türün DNA sında bulunan bu kodlar, türün annelik süresince ( gebelik, doğum, besleme /emzirme ve hayata hazırlama dönemlerindeki ) davranış şeklini belirler.

Klinisyenlik hayatım boyunca her doğum vakasında, bu genetik kodların oluşturduğu programın ne kadar kusursuz çalıştığını gözlemlerim . Hayatın başlangıcı, doğanın mucizesi olan doğuma tanıklık etmek tarifi imkansız bir deneyimdir. Bu yüzden ilk kez anne olacak köpek veya kediyi doğum sırasında seyretmenizi isterim;

Doğuma hazırlık, anne adayının doğum öncesi güvenli bir yer seçmesiyle başlar. Doğum sancılarının başlamasından kısa bir süre sonra yavru zarının içinde ilk yavru dünyaya gelir. Anne şaşkınlık içinde heyecan yapıp kese içindeki yavruya bakmaya başladığında saniyeleri saymaya başlarım. Çok kısa bir süre sonra sanki bir düğmeye basılmış gibi program çalışmaya başlar. İlk kez doğum yapan anne ne yapması gerektiğini çok iyi bilen hareketlerle, heyecanını yenerek yavru zarını sıyırıp alır yavrunun üzerinden . Bir ebenin tecrübeli elleri gibi yavruyu kavrayarak ağzıyla göbek kordonunu keser. Yavru zarından sıyrılan yavrunun, ciğerleri negatif basınçla hava dolarak şişer ve minik sevimli dostumuz ilk nefesini alarak dünyaya merhaba der. Tecrübesiz anne DNA sına kodlanmış program sayesinde yavrusunu yalayarak temizler. Bu sayede kan dolaşımı ve solunumu düzene giren yavru bir süre sonra tekrar bir düğmeye basılmış gibi hareket etmeye ve meme aramaya başlar. Doğum prosesinin tamamlanması ve yavrunun hareketleri hormon mekanizmasını tetikleyerek memelere süt inmesini sağlayacaktır. Minik dostumuzu hayata bağlayan altın saatler başlamıştır.

İlk 3 gün annenin memesinden salgılanan kolostrum ( ağız sütü ) adını verdiğimiz yoğun süt hayati öneme sahiptir. Bu genetik kodlamanın bir parçası olduğunu sandığım bir davranış şekli de, yavruları için çok önemli olan kolostrum adını verdiğimiz bu sütün memelerden salgılandığı 3 gün boyunca annenin yavrularının yanından tuvalete gitmek için bile ayrılmak istememesidir. Anne içgüdüsel olarak yaptığı bu davranış şekliyle yavrularının yaşam şansını arttırır.

Bundan sonra yavrularının güvenliğini tehdit eden her hareket Annelik İçgüdüsünün inanılmaz gücüyle karşılaşır.

Hamilelik ve Doğum Süreci Anne ve Yavruların Biyogüvenliği açısından çok önemlidir. Bunun bilincinde olarak hamilelik süresince Anne ve Karın içindeki Yavruları yakın takibe alırım. Ultrasound ile haftalık takiplerimi yaparken her hafta gelişmeleri ebeveynlerine bildirir ve onları da bu sürece hazırlarım. Hamilelik ve Doğum süreci ile ilgili bilgi yüklemelerini yaptığımız ebeveynler doğum sürecinde nelerle karşılaşacaklarını ve ne yapacaklarını bildikleri için dostlarımızın güvenli doğumu için bizlere asistanlık yapacak donanıma gelirler. Doğumlar genelde uyarımların en az olduğu gece yarısı veya sabah saatlerinde olmaktadır. Saat kaç olursa olsun doğumun başladığını bize rapor ederek doğum güvenliği için gözlemci ve asistan konumlarını alırlar. Belli sürelerle bize gelişmeleri bildirdiklerinde anormal bir durum olup olmadığını değerlendiririm. Kendi evinde stressiz bir ortamda doğal bir doğum süreci en idealidir. Biz Veteriner Hekimler sadece anormal durumlarda veya zor doğumlarda araya gireriz.