Kendi dışkısını veya başka hayvanların dışkısını yeme olarak bilinen kaprofaji kedilerde nadiren görülmekteyken köpeklerde sıklıkla karşılaştığımız doğal davranış biçimlerindendir. Birçok köpek sadece kendi dışkılarını değil, kedi, at gibi diğer hayvanların dışkılarını da yemektedir
Bu durum köpeklerde davranış bozukluğu gibi tanımlansa da doğalarında var olan davranış biçimlerinden de kaynaklanmaktadır. Doğada yaşayan vahşi köpekler için dışkı, sınırlı besin kaynağı olduğu zamanlarda yaşamlarını sürdürebilmeleri için sindirilmemiş gıdaları ihtiva eden bir besin olarak değer kazanabilmektedir. Kedilerle aynı evi paylaşan köpeklerin kedi dışkılarını yemeleri de bu doğal içgüdülerinden kaynaklanmaktadır.
Aynı zamanda kaprofajinin doğal olarak kabul edildiği diğer bir durum da yeni yavrulamış dişi kedi veya köpeğin yavruları 3 haftalık olana kadar yavrularının dışkılarını yemesidir. Annenin bu davranış biçimini sergilemesinin nedeni, yavruladığı alanı yavrular yürüyene kadar temiz tutmak için olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda temiz yuva, vahşi doğada avcıları daha az kendine çekecektir düşüncesi ön plana çıkmaktadır.
Doğaları gereği belli zamanlarda dışkı yemeleri sahipleri tarafından tolere edilebilse de bu davranış biçimleri genellikle süreklilik arz ettiği ve alışkanlık halini aldığı zamanlarda ileri derecede rahatsızlık oluşturmaktadır. Bu rahatsızlıklar başta hasta sahibinde iğrenme ve soğuma olabildiği gibi dostumuzda ince veya kalın barsak ishali, dışkı kusma, tekrarlayan parazit enfestasyonları, kilo kaybı, ağız kokusu ( halitosis ), fazla su içme, fazla idrar yapma gibi fizyolojik rahatsızlıklar da olmaktadır. Hasta sahipleri kliniklerimize bu şikayetle geldiğinde dostumuzun davranış biçiminin nedenlerini araştırır sonuca ulaşmaya çalışırız.
Öncelikli olarak hasta sahibinin verdiği bilgiler doğrultusunda pek çok nedene bağlı ortaya çıkan bu davranış biçimini tanımlamaya çalışırız. İçgüdüsel davranış biçimi veya psikolojik davranış bozukluğu olup olmadığını anlayabilmek için çevresinde veya yaşamında meydana gelen ani değişiklikler sonucu oluşabilecek stres faktörlerinin varlığını araştırırız.
Teorik olarak yuvanın temizlenmesi, var olan herhangi bir türün dışkısının ortadan kaldırılması içgüdüsel davranış biçimleri olarak kabul edilir.
Alışkanlık haline dönüştürülen ve davranış bozukluğu olarak tanımlanan durumlarda ; olmadık yerlere dışkı yapması sonucu sahibi tarafından cezalandırılan köpeğin, sahibinin dışkıyı kaldırmasını taklit etmesi veya yavrunun dışkı yemesine tepkiyle cevap verildiğinde yavru dikkat çektiğini düşünecek, dikkat çekmek istediği zamanlar için yavrunun bu davranış biçimini benimsemesi gibi teoriler söz konusu olabilmektedir.
İçgüdüsel ve psikolojik nedenlerin yeterli olmadığı durumlarda medikal bir problemin veya fizyolojik açlığa neden olabilecek bir beslenme şeklinin varlığı Veteriner Hekiminiz tarafından araştırılacaktır.
Kaprofajinin medikal nedenleri, ekzokrin pankreas yetmezliği, Cushing Sendromu, eksojen glikokortikoid verilmesi, şeker hastalığı, barsak parazitleri, kedilerde hipertiroidizm ve barsak kaynaklı sindirim yetersizlikleri olabilmektedir. Eğer fiziksel muayene medikal nedenlere bağlı kaprofajinin varlığını gösteriyorsa durum ileri muayene teknikleri ile tespit edilerek gerekli tedaviler Veteriner Hekiminiz tarafından yapılmalıdır.
Gelişme dönemindeki yavrularda kaprofaji çok sık görülebilmektedir. Gelişme döneminde protein ve mineral ihtiyacı yüksek olan yavrulara ihtiyaçları oranında bu maddeler sunulmadığında fizyolojik açlık oluşmakta ve ihtiyaçları olan bu farkı kapatabilmek için kendi dışkılarını yemektedirler. Bu durumda Veteriner Hekiminiz dostumuzun diyetiyle ilgili bilgileri sizden isteyerek değerlendirir ve uygun diyetle dengeli beslenmeye geçildiğinde problem kısa sürede giderilebilir. Giderilebilir diyoruz çünkü bu sürecin uzaması alışkanlık haline dönüşmesine de neden olabilmektedir. Bu durumda fizyolojik açığı kapatmış olsanız bile alışkanlık sonucu oluşan davranış bozukluğu için farklı yöntemler kullanmanız gerekecektir.
Yaklaşım ve tedavi kaprofajinin nedenlerine göre yapılır. Davranış bozukluğuna bağlı kaprofaji pek çok yolla tedavi edilebilir. Öncelikli olarak olası stres faktörlerinin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması gerekmektedir. Kapalı yerde kalma ilgisizlik gibi durumlar bu stres faktörlerinin başında gelmektedir. Dışkıdan uzaklaştırma en güvenilir çözümdür. Köpekler dışarıda sevk kayışıyla dolaştırılmalı gerekirse ağızlık takılmalıdır. Dışkılamadan sonra ödül verilmesi dışkı yerine ödülü tercih etmesini sağlayacaktır ve ilgisini ödüle odaklayacaktır. Kedilerin dışkı kapları günlük olarak temizlenmeli ve köpeklerin ulaşamayacağı yerlere konulmalıdır. Cezalandırma metodu olarak dışkı üzerine biber gibi tadı acı olan materyaller konulabilir. Eğer kaprofaji yeni başladıysa en etkili yoldur ve köpek eğitimcileri tarafından “tattan hoşlanmamayı öğrenme” metodu olarak isimlendirilir. Belli bir zaman sonra dostumuz üzerine biber konulmuş dışkıyı ayırabilir. Bu gibi durumlarda dışkı içine acı sos enjekte edilebilir. Bazı köpeklerin yemeğine pankreatik enzimlerin katılması da dışkının kokusunu ve tadını bozar. Tabi bu diğer hayvanların dışkılarını yemesini engellemez. En son uygulanacak metot dışkıya kusturucu maddeler koymaktır. Dışkısını yedikten bir süre sonra dostumuz bulantı hissedecek ve kusacaktır. Birkaç defa bu şekilde tecrübe ettikten sonra dışkı yemeyi bırakacaktır.
Dikkat çekmek amacıyla bu davranış bozukluğuna yöneliyorsa, ilgilenmemek veya ilgisini başka bir yere odaklamak başarılı sonuçlar vermektedir.
Fizyolojik ihtiyaçların fazla olduğu hamilelik dönemi, süt verme dönemi ve gelişme dönemlerinde protein ve mineral açısından takviye yapmak problemin yaşanma ihtimallerini azaltır. Problem oluştuğunda erken teşhis ve müdahale alışkanlık oluşumunu ve davranış bozukluğuna dönüşümü engellemektedir.
Medikal nedenlere bağlı bir durum tespit edildiğinde hastalığa yönelik gerekli tedaviler yapılarak kaprofaji ortadan kaldırılabilir.
Alınan önlem ve yapılan tedaviler haricinde bu davranış bozukluğunun önüne geçebilmek için spesifik ilaçlar mevcuttur ve başarıyla kullanılmaktadır. Dışkı yemesini önleyici tablet veya dışkısına yaklaşmasını engelleyen sprey tarzı ilaçları deneyebilirsiniz..
Henüz Yorum Yok