Muhabbet Kuşları

Muhabbet Kuşu (Melopsittacus undulatus); papağangiller (Psittacidae) familyasına ait bir çeşit papağan türüdür. Anavatanları olan Avustralya’nın ormanlık ve ovalık bölgelerinde kalabalık gruplar halinde dolaşırlar. Yeşil, sarı, mavi, siyah… vb. renklerde olabilirler. Ergin olanlarında kafalarının üstü düz renk, boyun ve kanatları ise opak çizgilidir. Ortalama ömürleri 8-10 yıldır.

Papağan familyasından geldikleri için sesleri taklit etme yeteneğine sahiptirler. Erkek muhabbet kuşları bu konuda daha yeteneklidirler. Eş olarak beslendiklerinde ise bu yetenekleri kısıtlı kalabilir veya hiç olmayabilir. Kuşların Konuşma Kabiliyetleri

Yavru Seçerken

Yaklaşık 1 yaşındaki muhabbet kuşları ergin kabul edilir. Bu dönemde yumurtlamaya başlarlar. 18. günde yumurtadan yavrular çıkmaya başlar. Yavrular tüysüzdür ve gözleri kapalıdır.5-6 haftalıkken kanat ve kuyruk tüyleri tamamlanır ve kendileri beslenmeye başlayabilirler. Yavru alırken 1.5 ayına gelmiş, anne altından alınmış yavruları seçmek daha avantajlıdır. 3. ayını geçmemiş yavruları evcilleştirmek daha kolaydır. Cinsiyet ayrımı için burunlarının üstünde olan burun etine bakılır. Önceleri beyaz renkte olan kısım erkeklerde mavi renk almaya başlar, dişilerde ise renksiz kalır. Muhabbet kuşlarının çift olarak beslenmesi uygundur ancak bu başlangıçta yapılırsa evcilleştirme ve konsantrasyon zorluklarına neden olur. Bu nedenle alınacak olan yavrunun yanına bir süre sonra eş alınması daha doğru olacaktır. Eş konusunda seçici oldukları da unutulmamalıdır.

Sağlıklı bir yavrunun tüyleri parlak, kabarmamış, dışkısı ne sert ne de yumuşak olmalıdır. Burunda ve gözlerinde akıntı olmamalı, vücudunun herhangi bir yerinde tüysüz alan bulunmamalıdır.

Eve yeni gelen yavru öncelikle bir alışma döneminden geçecektir. Evcilleştirme döneminde ani hareketlerden kaçınmalıdır. Eğitime kafes içinde başlanmalıdır. El yavaş hareketlerle kafes içine sokulmalı, birden kavramaya çalışmamalı, yumuşak tonlarla konuşarak dokunmaya çalışılmalı, ele kendisinin gelmesi beklenmelidir.

Bakım ve Beslenme

Öncelikle uygun büyüklükte bir kafes alınmalıdır. Dikkat edilmesi gereken yemek, su kapları, oyuncakları ve tünekleri yerleştirildikten sonra yeterli dolaşma alanı kalması; bu alan içinde kanatlarını rahat bir şekilde hareket ettirebilmesidir. Tüneği hem tünemek hem de çiğnemek amacıyla kullanırlar. Kafesin zeminine kuş kumu, tüneklerden sadece birine tünek zımparası takılmalı; kalsiyum ihtiyacı karşılanırken, gaga taşı da unutulmamalıdır. Oyuncaklar hem zihinsel hem de fiziksel egzersiz açısından önem taşır.

Beslenme de ise yüksek kaliteli tohumlar kullanılmalıdır. Günlük olarak verilen temiz ve taze suyun multivitamin takviyeli olması avantaj sağlar. Mürekkep balığı kemiği ve mineral tabletleri de yine temel ihtiyaçları arasındadır.

Yalnız bir dişi, ard arda boş olarak yumurtlarsa, bir müddet sonra mineral ve vitamin kaybından güçsüz düşer. Böyle durumlarda kabuğuyla beraber inceltilmiş yumurta maması ile beslemek faydalıdır. Bu mama, sağlıklı olanlara da haftada bir verilebilir.

Muhabbet Kuşu Hastalıkları

1. Psittacosis (Kuş Çiçeği)

Psittacosis, kuşlarda ve insanlarda solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan bir bakteri olan Chlamydophila psittaci tarafından bulaşır. Belirtileri arasında nefes darlığı, gözlerde akıntı ve genelde bitkinlik hali bulunur. Etkili antibiyotik tedavisi ile yönetilebilir.

2. Avian Polyomavirus

Bu virüs, genç muhabbet kuşlarında ölümcül olabilen ve bağışıklık sistemi zayıflamış kuşlarda sıklıkla görülen bir hastalıktır. Belirtileri arasında tüy dökülmesi, iştah kaybı ve gelişim geriliği yer alır. Halen kesin bir tedavisi yoktur, bu yüzden önleyici aşılar önemlidir.

3. Kandidiyazis

Kandidiyazis, Candida albicans adlı bir mantarın neden olduğu bir enfeksiyondur ve muhabbet kuşlarının sindirim sistemlerini etkiler. Ağızda beyaz lekeler, iştahsızlık ve kusma gibi belirtilerle kendini gösterir. Antifungal ilaçlarla tedavi edilebilir. Kuşlarda Kursak Mantarı (Kandidiyazis)

4. Aspergillosis

Aspergillosis, Aspergillus adlı bir küf mantarının neden olduğu ve genellikle solunum yollarını etkileyen bir hastalıktır. Belirtileri arasında nefes darlığı, halsizlik ve bazen anoreksi bulunur. Tedavi, antifungal ilaçlar ve destekleyici bakım gerektirir. Kuş yemlerinin nem almayacak şekilde kuru ve kapalı kavanozlarda saklanması son derece önemlidir. Kuşlarda Aspergillosis

5. Megabakteriyoz

Bu hastalık, genellikle “Macrorhabdus ornithogaster” adı verilen bir mikroorganizma tarafından oluşur ve muhabbet kuşlarının sindirim sistemlerini etkiler. İştahsızlık, kilo kaybı ve kusma en yaygın belirtileridir. Tedavi, özel antifungal ilaçlar gerektirebilir.

6. Tüy Yolma

Tüy yolma, muhabbet kuşlarında stres, sıkıntı veya beslenme eksikliklerinden kaynaklanabilir. Kuşların kendi tüylerini yolması veya diğer kuşların tüylerini yolması şeklinde görülür. Davranışsal ve çevresel iyileştirmeler, bu sorunu hafifletebilir. Papağanlarda Tüy Yolma ve Tüy Dökülmesi: Nedenler ve Tedavisi

7. Tünek Sebepli Ayak Problemleri

Muhabbet kuşlarının sürekli aynı boyutta ve şekilde tüneklerde durmaları sonucunda, ayaklarında yaralar ve deformasyonlar gelişebilir. Farklı çap ve dokularda tünekler kullanmak bu sorunu önleyebilir.

Muhabbet kuşları ani ısı değişimlerine ve hava akımlarına karşı çok hassastırlar. Hafif seyreden soğuk algınlıklarında tüylerini kabartırlar ve enerjileri azalır. Daha ağır enfeksiyonlarda ise burunda ve gözde akıntı, aksırık, solunum güçlüğü ve iştahsızlık görülür.
Sindirim sistemi hastalıklarına karşı da yine aynı şekilde hassastırlar. Bağırsak floraları bozulur ve ishal olurlar. Uzun süren ishallerde yine sıvı ve elektrolit kaybından güçsüz düşerler.
Kusma ise sadece bir hastalık belirtisi değildir. Eş isteyen kuşlar özellikle ayna karşısında karşı cinse kur yapma amaçlı kusabilirler. Ancak bu şekilde dahi olsa artarda olan kusmalar da yine sıvı ve elektrolit kaybı demektir. Bir müddet sonra enerjisiz kalıp zayıf düşebilir.
Kaşıntılar ise pek çok nedene bağlı olabilir. Dış parazitler, mantar enfeksiyonları, karaciğer yağlanması, gıda allerjileri ve böcek ısırmalarında kaşıntı görülebilir.
Tümoral ve kistik oluşumlar da yine kuşlarda sık görülür. Özellikle deri ve bağırsak tümörlerine daha sık rastlanır. Erken teşhislerde ise tedaviden pozitif yanıt alınabilir.

Muhabbet kuşlarının sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürdürmeleri için düzenli veteriner kontrolleri, dengeli bir diyet ve uygun yaşam koşulları sağlamak önemlidir. Herhangi bir hastalık belirtisi fark edildiğinde erken müdahale, hastalığın daha ciddi hale gelmesini önleyebilir ve kuşun daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir.